La empresa constituyóse nel 1899 y el so oxetivu foi la construcción d’una vía de ferrocarril d’anchu métricu que xuniese Uxo col puertu de San Esteban, que se desendolcó a la par que’l propiu ferrocarril. Xunto con esa llinia principal proyeutóse un ramal que la auniría en Fuso con Uviéu. Encargóse al inxenieru Valentín Gorbeña, autor tamién del diseñu de les estaciones, y les obres avanzaron con rapidez, lo que fixo posible la so inauguración completa nel 1908.
El trazáu presentaba un perfil apacible, yá que siguía’l calce de los ríos Caudal y Nalón y namái nel ramal d’Uviéu atopamos dalguna contrapendiente. Sicasí, sí foi necesario executar un bon númberu d’obras de fábrica, sobre manera en forma de túneles (43 en total) y delles pontes metáliques de cierta entidá, suministraos pola industria belga. El proyeutu orixinal suponía 81 quilómetros de vía.
Na década del 1920 plantegóse una ampliación que remontaba’l valle del ríu Ayer dende Uxo a Coḷḷanzo (22 quilómetros). Concluyóse nel 1935 y contaba con cuatro túneles y una ponte de formigón.
El Vasco Asturiano foi años un ferrocarril eminentemente carboneru. Esi llabor compaxinábase con un serviciu de cercaníes que comunicaba les estaciones del percorríu cola capital del Principáu.
La etapa como empresa privada del Vasco Asturiano concluyó nel 1972 cola so nacionalización a manes de FEVE. Esi cambiu supunxo numberoses tresformaciones, especialmente intenses nos años últimos, col pieslle del tramu Fuso-Uviéu, convertíu agora en vía verde, y la so sustitución por un accesu nuevu dende Trubia. Tamién se lletrificó la seición Trubia-San Esteban y suprimióse’l serviciu comercial de la primera d’estes estaciones hasta Baíña.
Desapaecíu yá’l tráficu carboneru, sigue dando serviciu de viaxeros. El so trazáu caltién entovía un conxuntu interesante d’obres de fábrica orixinales, dalgunes d’elles asitiaes en paisaxes de guapura especial.
Guillermo Bas Ordóñez
Comentaris recents